Iturria: Jabier Oses Azurmendi | Hizkuntza normalizazioko teknikaria | Kultura eta Hizkuntza Politika Saila
Euskara hobetzen
Gramatikaren ikuspuntutik zuzena da -GATIKO atzizki konposatua (-gatik + -ko), baina literaturan oso tradizio urria du. Beste modu ohikoagoak baliatu izan ditu euskarak.
Hitz-elkarketa: sexuagatiko bereizkeria > sexu-bereizkeria
Erlazio-atzizkiak: aitatasunagatiko baimena > aitatasuneKO baimena(edo aitatasun-baimena)
Adjektibo erreferentziala: birusengatiko infekzioa > infekzio birala
bestelako egitura batzuk:
- seme-alabak zaintzeagatiko lizentzia > seme-alabak zainTZEKO lizentzia
- txertoagatiko adenitisa > txerto BIDEZKO adenitisa
- nekrosiagatiko hantura > nekrosiak eragiten duEN hantura
Kausazko atzizkia (-gatik) ordezkaezina denean, <-gatik + ezarritako + izena>, <-i dagokion + izena>, <-en ondoriozko + izena> edo hitz-elkarketa soilez baliatu izan da:
- amatasunagatiko kenkaria > amatasunagatik ezarritako kenkaria
- minbiziagatiko heriotza > minbiziak eragindako heriotza
- higiezinak besterentzeagatiko mozkin garbiak > higiezinak besterentzeari dagozkion mozkin garbiak
- eguzkiagatiko erretinitisa > eguzki-erretinitisa
Azken urteotan, hala ere, asko samar hedatu da, erosoa gertatzen baita era honetako moldeak bideratzeko: azkar ordaintzeagatiko deskontu, desgaitasunagatiko diskriminazio, desgaitasunagatiko laguntzak, gainkargagatiko haustura, GIBagatiko entzefalopatia, kantitate metatuagatiko deskontua, hirugarren seme-alabarengatiko zerga-arintzea…
EHUko Euskara Zerbitzua (2013). “-gatiko”, Ehulkuren aholku guztiak. https://www.ehu.eus/eu/web/euskara/ehulkuren-aholku-guztiak.
