Iturria: Jabier Oses Azurmendi | Hizkuntza normalizazioko teknikaria | Kultura eta Hizkuntza Politika Saila

Euskara hobetzen

Domu Santu eguna / Santu Guztien Eguna

Nola idatzi behar da: Domu Santu eguna ala Santu Guztien Eguna? Ala biak zuzenak dira?

Biak zuzenak dira: [EH:Domu Santu], [EH:Santu Guztien Egun].

Domu Santu egunean egun erabiltzea ez da nahitaezkoa (horregatik doa minuskulaz); ezinbestekoa da, aldiz, Santu Guztien Egunean (horregatik doa maiuskulaz). Adibideak: Gaur Santu Guztien Eguna da edo Gaur Domu Santu (eguna) da.

Horien sinonimoak dira hauek ere: [EH:Domu Santuru] eta [EH:Omiasaindu]

• HERIOTZA eta HERIOA bereiztu egiten dira. Herioa kodaina edo segarekin datorkiguna da. Heriotza, berriz, haren emaitza.
  • Herio(a)k eraman arte lanean jarraitzeko asmoa du.
  • Heriotza tristea izan du, bakar-bakarrik eta pobrezian.
• BIZIA GALDU, UTZI / KENDU. Erabilgarriak dira, bigarren mailako sinonimo moduan, “hil” aditza askotan ez errepikatzeko.
• ZENDU. Hau ere zuzena da, baina gogoan izan behar dugu “hil” askoz zabalagoa eta ezagunagoa dela euskaldun guztientzat, eta “zendu” ekialdeko euskara batzuetakoa besterik ez dela.
• GORPU edo hilotz esaten zaio gorputz hilari. Gorpuak ezin dira erreskatatu (jaso, atera-eta egiten dira). Biziak bai, erreskatatu daitezke.
• ZERRALDOA ez da hildakoa, hilkutxa baino. “Zerraldo erori” esaten da, bai, baina hilkutxa bezain astun plaust jaustea esateko. Dena dela, lagunarteko esapidea da.
• HIL EDO BIZI(KO) hobetsi du Euskaltzaindiak. Ez erabili, beraz, “hil ala bizi”. Eta neurriz erabili, dena ez da “hil edo bizikoa”.

(ASIER LARRINAGA LARRAZABAL EITB)